Dor e morte na indumentária espanhola. Vestir-se de luto no fim do século XIX

Autores

  • Jose A. Ortiz

DOI:

https://doi.org/10.26563/dobras.v11i25.851

Palavras-chave:

dor, luto, moda, Espanha, século XIX.

Resumo

A indumentária de luto é uma expressão externa de dor diante da perda de um ser querido. A moda se converte em uma estratégia comunicativa durante esse processo de dor e, durante os períodos históricos, as regras foram marcadas e estipuladas. Para abordar esse tema, queremos analisar dois recortes em nossa pesquisa. Em primeiro lugar, abordar o último funeral real e subsequente período de luto, ao fim do século XIX, com o rei Alfonso XII e a rainha Maria Cristina como protagonistas. Em segundo lugar, comentar as informações que eram publicadas na imprensa e analisar as revistas de moda que nos permitem estabelecer o protocolo de luto a ser seguido naquelas décadas nos territórios espanhóis.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Referências

ADELA P. Correspondencia particular. La Moda Elegante, Cádiz, 14 fev. 1894.

BALMASEDA, Joaquina. Explicación de los grabados. El Correo de la Moda, Madrid, 26 abr. 1877.

BALMASEDA, Joaquina. Explicación de los grabados. El Correo de la Moda, Madrid, 15 maio 1878.

BALMASEDA, Joaquina. Explicación de los grabados. El Correo de la Moda, Madrid, 18 out. 1886.

CALVO POYATO, José. Reinas viudas de España. Barcelona: Península, 2002.

CASA ADLER. Publicidad. La Vanguardia. Barcelona, 5 fev. 1915.

CORRESPONDENCIA. El Correo de la Moda. Madrid, 10 nov. 1876.

DI NOLA, Alfonso. La negra señora: antropología de la muerte y el luto. Barcelona: Belacqua, 2006.

EXPLICACIÓN de los grabados. La Moda Elegante, Cádiz, 14 set. 1890.

FLÜGEL, John Carl. Psicología del vestido. Barcelona: Melusina, 2015.

GARCÍA BARRANCO, Margarita. La reina viuda o la muerte del cuerpo simbólico. Chronica Nova, n.34, p. 45-61, 2008.

GÓMEZ SANCHO, Marcos. La pérdida de un ser querido. El duelo y el luto. Madrid: Arán, 2007.

GONZÁLEZ DÍEZ, Paula; PÉREZ CUADRADO, Pedro. La Moda Elegante y El Correo de las Damas, dos publicaciones especializadas en moda en el siglo XIX. Doxa.comunicación, n. 8, p. 53-71, 2009.

GRANDES ALMACENES EL SIGLO. Publicidad. La Vanguardia, Barcelona, 11 nov. 1887.

GRANDES ALMACENES EL SIGLO. Publicidad. La Vanguardia, Barcelona, 15 ago. 1890.

HALKA, Mario. Prácticas sociales. La Moda Elegante, Cádiz, 30 maio 1885.

HERNANDO, Cesáreo. Revista de modas. El Correo de la Moda, Madrid, 2 dez. 1886a.

HERNANDO, Cesáreo. Explicación de los grabados. El Correo de la Moda, Madrid, 26 maio 1886b.

LA MODA en París: trajes de luto. La Vanguardia, Barcelona. 29 jan. 1897.

LA VILLA DE PARÍS. Publicidad. ABC, Madrid, 1 jan. 1915.

LAVER, James. Breve historia del traje y la moda. Madrid: Cátedra, 1988.

LLORENTE, Mercedes. Imagen y autoridad en una regència: los retratos de Mariana de Austria y los límites del poder. Studia Histórica. Historia Moderna, n. 28, p. 211-238, 2006.

LOS FUNERALES de S. M. el rey D. Alfonso XII. La Ilustración Española y Americana, Madrid, 8 dez. 1885.

MARQUÉS DE VALLE-ALEGRE Crónica de Madrid. La Moda Elegante, Cádiz, 6 dez. 1885.

MARTÍNEZ-BURGOS, Palma. Viudas ejemplares. La princesa Doña Juana de Austria, mecenazgo y devoción. Chronica Nova, n. 34, p. 63-89, 2008.

ORTIZ GARCÍA, José A. Reines mortes o la mort en femení. El funeral reial en la Barcelona dels segles XVII i XVIII. Emblecat, revista de l’Associació Catalana d’Estudis d’Emblemàtica. Art i societat, n. 2, p. 115-125, 2013.

ROSAURA. Una plana per les senyores. La Il·lustració Catalana, Barcelona, 24 dez. 1905.

SQUICCIARINO, Nicola. El Vestido habla: consideraciones psico-sociológicas sobre la indumentaria. Madrid: Cátedra, 2012.

TAYLOR, Lou. Mourning Dress: A Costume and Social History. Oxford: Routledge, 2009.

TAYLOR, Lou. Mourning dress. In: STEELE, Valerie (org.). The Berg Companion to fashion. Oxford: Berg Publishers, 2010. p. 518-520.

VARELA, Javier. La Muerte del Rey. El ceremonial funerario de la monarquía española (1500-1885). Madrid: Turner, 1990.

VIZCONDESA DE CASTELFIDO. Revista de Modas. La Moda Elegante, Cádiz, 14 jul. 1870.

VIZCONDESA DE CASTELFIDO. Revista Parisiense. La Moda Elegante, Cádiz, 22 nov. 1889.

TRAJE para alivio de luto. La Moda Elegante, Cádiz, 22 maio 1875.

Publicado

2019-04-29

Como Citar

ORTIZ, J. A. Dor e morte na indumentária espanhola. Vestir-se de luto no fim do século XIX. dObra[s] – revista da Associação Brasileira de Estudos de Pesquisas em Moda, [S. l.], v. 12, n. 25, p. 12–37, 2019. DOI: 10.26563/dobras.v11i25.851. Disponível em: https://dobras.emnuvens.com.br/dobras/article/view/851. Acesso em: 29 mar. 2024.

Edição

Seção

Dossiê